Mỗi đứa trẻ đều biết rằng bố mẹ là người sinh ra và nuôi dưỡng mình. Tuy nhiên, nếu bố mẹ thường xuyên la hét, quát mắng, tạo cho con những cảm xúc tiêu cực, thì liệu bé có thể tin rằng bố mẹ yêu mình hay không? Dưới đây là vài gợi ý của chuyên gia đào tạo Nguyễn Thị Xuân Phương (Trung tâm phát triển kỹ năng sống TGM) giúp cha mẹ có những cách ứng xử phù hợp, để bé cảm nhận đươc tình yêu thương, đặc biệt đối với những phụ huynh có con ở lứa tuổi tiểu học.
1. Thay đổi cách nói chuyện với con
Có bao giờ bạn ngồi nghĩ lại câu nào bạn hay nói với con của mình nhất? Theo thống kê của các học sinh, 5 mẫu câu “đáng ghét” nhất mà bố mẹ thường nói với mình là: “Con có mỗi việc học thôi, có phải lo gì nữa đâu”, “Bố mẹ có mắng cũng chỉ vì thương con thôi”, “Con nhìn gương cái A, B, C nhà bác X, Y, Z kia kìa”, "Bố mẹ có tiếc con cái gì bao giờ đâu”, "Hồi xưa bố mẹ khổ lắm, không sướng như con bây giờ”…
Có phải những câu mà bạn thường nói với con chủ yếu đều mang tính mệnh lệnh, yêu cầu bé phải làm việc này, việc kia? Nếu là câu hỏi, cha mẹ cũng ít hỏi về cảm xúc của bé mà hay hỏi về những công việc mà bé phải làm, hỏi về điểm số ở trường.
Nếu muốn con cảm nhận được tình yêu thương, cha mẹ nên tăng cường các câu khen ngợi, các cử chỉ âu yếm và thời gian chia sẻ chất lượng dành cho trẻ.
Những trẻ dưới 10 tuổi vẫn rất đề cao sự âu yếm của bố mẹ, vẫn thích kể chuyện trường lớp bạn bè cho bố mẹ nghe. Đến giai đoạn tuổi vị thành niên, trẻ sẽ tập trung và dành thời gian cho mối quan hệ bạn bè nhiều hơn. Vì thế, nếu như ở giai đoạn tiểu học, bé không học được thói quen chia sẻ với bố mẹ chỉ vì luôn gặp phải những câu mệnh lệnh ở cửa miệng phụ huynh thì khi đến tuổi teen, bé càng gặp khó khăn trong việc chia sẻ với bố mẹ những vấn đề mà mình gặp phải.
2. Đả thông tư tưởng con chỉ là con nít
Nói thì dễ, làm thì khó. Bố mẹ thường tự nhủ sẽ nói nhẹ nhàng với con nhưng đến lúc nói chuyện thấy sao con bướng bỉnh và dở hơi quá, vậy là lại nổi cáu. Bố mẹ cảm thấy dường như con quá ích kỷ, lúc nào cũng chỉ nghĩ đến mình (thực ra ở tuổi này, các bé chưa đủ phát triển để nghĩ cho người khác). Bố mẹ bực mình vì bé không cẩn thận, hay làm sai, hay làm đổ vỡ (thực ra, ở tuổi tiểu học, tư duy của bé là tư duy trực quan hành động, có thể bé không biết 2+5 bằng mấy nhưng khi bảo bé có 2 cái kẹo, được cho thêm 5 cái kẹo, bé biết ngay mình có 7). Bố mẹ bực mình cho rằng bé không nghe lời (thực ra, sự chú ý của bé chưa phát triển đển mức bình tĩnh nghe lời người khác). Trẻ em ở lứa tuổi tiểu học bị quát mắng và ăn đòn nhiều nhất. Nhiều bố mẹ chia sẻ có cảm giác con như đang trêu tức mình.
Nếu bố mẹ biết nghĩ: bé chỉ là con nít thì sẽ không bực mình, không khó chịu và có thể dạy bé một cách bình tĩnh, tránh làm tổn thương trẻ bằng những câu nói hay hành động lúc nóng nảy.
3. Tháo "nhãn" cho con
Nếu bố mẹ thường xuyên gán cho bé những cá tính xấu, nói với bé những câu kiểu “Con lớn rồi mà không biết thương em” hay luôn miệng phàn nàn rằng con hư, con nghịch… bé sẽ cảm thấy mình không có giá trị với bố mẹ, đằng nào cũng bị bố mẹ coi là hư, bị bố mẹ cho ra rìa nên không cần phải cố gắng nữa. Mối quan hệ giữa trẻ và bố mẹ sẽ bị rạn nứt từ đó.
4. Chấp nhận mong muốn, cá tính của con
Bố mẹ thường nặng nề với suy nghĩ, dạy con là trách nhiệm của mình, thấy bé không làm theo ý mình thì rất muốn sửa lại cho đúng form mình mong muốn, thậm chí cáu giận với bé.
Bố mẹ nên nhớ, môi trường ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách của một đứa trẻ bao gồm xã hội, nhà trường, gia đình và đặc biệt là cá tính của bé.
Muốn con làm theo ý mình 100% là điều không thể. Khi đòi hỏi con cao quá, con không làm được, bố mẹ bực mình khiến bé cũng khó chịu lây và càng không cảm nhận được tình cảm của bố mẹ dành cho mình. Nuôi dạy con nên theo thiên hướng phát triển của con chứ không phải theo mong muốn của bố mẹ. Khi cố gò ép con theo ý của mình mà không để ý đến mong muốn của con không chỉ làm con khổ mà còn làm chính bố mẹ khổ lây. Albert Einstein đã từng nói: “Tất cả mọi người đều là thiên tài. Nhưng nếu bạn đánh giá một con cá bằng khả năng leo cây thì cả đời nó sẽ nghĩ rằng mình thật là ngu ngốc”.
5. Giải tỏa áp lực cho bản thân
Để con được vui vẻ thì bản thân cha mẹ, đặc biệt là mẹ, cũng phải có môi trường tốt. Người lớn nhiều khi giận cá chém thớt, bực mình với chồng, mệt mỏi căng thẳng với công việc thì trút giận vào con. Khi bản thân ta vui vẻ, ta nhìn cái gì cũng thoáng và dễ bỏ qua cho người khác, khi ta đang đang cáu giận, buồn bực thì nhìn cái gì cũng không thấy hài lòng, con có một lỗi nhỏ cũng có thể khiến ta la mắng, quát tháo. Và cha mẹ càng quát tháo thì càng đẩy con ra xa mình.
Cha mẹ hãy bình tĩnh khi nói chuyện với bé, làm sao để bé cảm nhận được, dù thế nào thì cha mẹ vẫn luôn bên mình.
Khi bực mình, cha mẹ hãy im lặng, tránh nói những lời có thể khiến bé khó chịu và suy đoán rằng cha mẹ không yêu mình.
6. Dành thời gian cho con
Dù bận rộn với việc kiếm sống, bố mẹ vẫn nên cố gắng dành cho con một khoảng thời gian nhất định. Thời gian bên con càng ít thì càng phải chất lượng, bố mẹ nên chú ý sẽ nói gì với trẻ, tạo cho trẻ cảm giác gì…
Nếu trẻ không tìm được chỗ dựa trong gia đình, bé sẽ tìm chỗ dựa ở những nơi khác, và biết đâu đó là những đàn anh, đàn chị bất hảo trong xã hội mà bé nghĩ rằng người đó mạnh mẽ và có thể bảo vệ đươc bé.
Cha mẹ nên làm gương cho con, lắng nghe những ưu tư lo lắng và ghi nhận công lao của người bạn đời. Mẹ thường là người ở bên và chăm sóc con hàng ngày. Còn bố cũng có thể cùng chơi các trò vận động với con, dành thời gian tìm các khóa học, mua sách vở cho con….
Nếu bố mẹ đánh hay quát mắng bé mỗi khi bực mình thì khi bực mình bé cũng có hành đông "sao y lại bản chính" với đứa em của mình.
Theo VNExpress